Vroeg of laat krijgt iedereen er mee te maken, de dood. Een leuk onderwerp is het niet, toch kunnen we er niet om heen. Maar hoe praat je met kinderen over de dood?
Ooit gaan we dood
Dood, wat een naar woord is het eigenlijk ook. Toch kunnen we het niet tegenhouden. Uitstellen misschien, hopen dat we zo lang mogelijk in gezondheid mogen leven.. Maar ooit is het afgelopen en nemen we afscheid van elkaar.
Met je kinderen over de dood praten
Het begrip dood is vaak moeilijk te bevatten voor kinderen. Toch begrijpen kinderen meer dan dat wij denken dat ze begrijpen. Belangrijk is dat je het onderwerp niet wegwuift maar er over praat. Natuurlijk hoef je niet alle ins en outs te vertellen als je maar eerlijk bent tegenover je kind.
Wees duidelijk
Leg het je kind uit in een duidelijke maar toch simpele taal. Het moet natuurlijk passen bij de levensfase en leeftijd van je kind. Doordat kinderen een erg levendige fantasie hebben kan het zijn dat ze anders gedachten krijgen die niet kloppen. En daardoor kan het zijn dat je kind bang wordt. Zolang je het op een duidelijke en eerlijke manier vertelt zal je kind beter begrijpen dat dood zijn iets is wat niet overgaat zoals ziek zijn en dat degene die overleden is ook niet terug zal komen.
Ongeïnteresseerd?
Het kan lijken dat je kind ongeïnteresseerd is als je net verteld hebt over de dood. Het betekent alleen niet dat het je kind ook daadwerkelijk niets doet. Kinderen weten niet altijd wat ze nou met deze boodschap moeten. Het besef komt bij kinderen vaak later.
Een huisdier dat dood is gegaan
Als een huisdier overlijdt is dat natuurlijk anders dan het overlijden van een opa, oma of ander familielid. Toch kan het voor een kind net zo erg en ingrijpend zijn.
Het is belangrijk dat je het verdriet van je kind serieus neemt en ook ruimte geeft voor dit verdriet. Je kind mag verdrietig zijn.
Misschien vind je het zelf niet echt nodig, maar voor een kind kan het erg belangrijk zijn om afscheid te nemen van het huisdier. Dit kan namelijk net zo belangrijk zijn voor een kind als afscheid nemen van een persoon dat dierbaar is.
Tips om je kind te helpen het een plekje te kunnen geven.
- Het kan voor kinderen moeilijk zijn om er over te praten. Soms kan het deze kinderen helpen een plekje te geven door er op een creatieve manier mee om te gaan door bijvoorbeeld te kleuren, knutselen of een rollenspel te doen met poppen of knuffels.
- Voor kinderen is afscheid nemen ook erg belangrijk, ongeacht of het om een dierbare of huisdier gaat. Betrek je kind erbij maar zet er geen druk op. Geef je kind de kans om het op zijn of haar eigen manier te kunnen afsluiten.
- Deel fijne herinneringen over het huisdier of de overleden persoon met je kind. Dit moeten dan wel herinneringen zijn die je kind ook heeft. Pak er bijvoorbeeld foto’s bij. Het helpt je kind er over te praten.
- Je zou je kind mee kunnen nemen naar het condoleren of de dienst. Dit kan je kind het gevoel geven er bij te horen en het kan helpend zijn bij het afsluiten. Erg jonge kinderen kunnen misschien beter bij een oppas blijven of een oppas meenemen, zorg in ieder geval dat het kind niet de hele dienst aanwezig hoeft te zijn. Dit kan te lang duren voor erg jonge kinderen. Oudere kinderen kunnen natuurlijk zelf de voorkeur aangeven. Maar verplicht niets.
- Je zou je kind kunnen helpen om het over de dood te hebben door middel van boekjes. Er zijn allerlei boekjes die hierbij kunnen helpen.
5 Boekjes voor kinderen over de dood:
- Dag Opa
- Het eiland van Opa.
- Kikker en het vogeltje.
- Woezel en pip, dag lief muisje.
- Dag lieve oma.
Eigen ervaring:
Kort voordat de opa van Mark overleed, wisten wij dat het einde nabij was. Opa was al erg lang ziek en zou niet meer beter worden.
Wij hebben de kinderen verteld dat opa erg ziek was, normaal als je ziek bent zal je gewoon weer beter worden. Opa daarentegen zou niet meer beter worden. Opa was al heel lang ziek en te ziek om nog op te knappen.
Toen opa overleden was hebben wij de kinderen verteld dat opa overleden was. Opa zou niet meer terug komen. Hij was nu op een plek waar hij geen pijn meer voelt en niet meer ziek is. Hij is een ster aan de hemel en elke avond kunnen wij hem daar zien en hij ons.
Door op deze manier met onze kinderen over de dood te praten was het erg goed voor ze te begrijpen en het was duidelijk. Nog steeds zwaaien ze soms naar de sterren naar opa. Ik vind dat een mooie gedachte..
Sta jij af en toe stil bij de dood? En hoe ga jij er met je kinderen mee om?
Mijn kids praten er heel makkelijk over. Voor hen is het nog te abstract om het goed te begrijpen. Wel begrijpen ze dat degene er niet meer is. Maar het verdriet zegt ze nog niks.
Je tips zijn helemaal correct. Ons oudste haar vlaamse reus (Maurice-kanjer van een konijn)stierf twee zomers terug. We hebben het samen begraven en gebrobeerd dit zo duidelijk/goed mogelijk voor ons dochtertje uit te leggen. Toch bleef ze het eerste jaar vragen wanneer ‘Maurice’ nu terug boven zou gaan komen… ? Hard times…
Ach sneu zeg!
Belangrijk onderwerp, goed dat je hiervoor blogt. Bij onze kinderen hielpen boekjes heel goed. We hadden er een van nijntje en de andere weet ik eigenlijk niet meer.
Wat een heftig onderwerp eigenlijk, lijkt me niet leuk. Toch is het wel heel belangrijk en goed om te doen. Goed dat je hier ook over schrijft!
Een lastig onderwerp dat we inderdaad zo lang mogelijk willen uitstellen. Fijne tips geef je. De gedachte van de sterren vind ik ook erg mooi.
Jazeker wel. De dood is toch wel iets waar we regelmatig mee geconfronteerd worden. Ik denk dat er over praten heel belangrijk is.
Goed dat je hierover blogt, en hoe je het met de kinderen hebt gesproken over de dood van opa.
Hier is een huisdier overleden en daar heeft Fay het regelmatig nog over. En ze wijst naar het sterretje. Verder is er ook een overovergrootmoeder overleden maar daar hebben we weinig aandacht aan besteed omdat ze die amper zag en ze er ook nooit naar vraagt.
Goed dat je er over praat. En duidelijk uitgelegd had dat hij te ziek was om beter te worden.
Ik denk zeker wel eens na over de dood. Dit is eenmaal deel van leven. En heb dit allemaal al geregeld. Zodat de naasten niet alles moet regelen.
De dood is een heftige onderwerp. Heel lastig om over het onderwerp te praten. Goede tips.
Mooie blogpost over een erg moeilijk onderwerp. De gedachte van de sterren is er ook een die mij nog altijd troost als ik aan dierbare overledenen denk.
Deze zomer zijn beide opa’s overleden en een jongetje in de klas bij een van mijn meiden. De dood is de afgelopen tijd zeker een gespreksonderwerp. Het is mooi te zien hoe nuchter kinderen er aan tegen aan kunnen kijken