Sociaal opvoeden; hoe doe je dat dan?! Onze eigen opvoeding.

Perfect ouderschap, wat is dat dan? De ideale opvoeding hoe moet dat dan? Waarom doet iedereen dat zo goed en ben ik een totale opvoedkundige flop?!

Onze eigen opvoeding, onze tijdsgeest, onze vijand

Er wordt veel van ons verwacht vandaag. Op tijd op het werk, kinderen mooi gekleed en liefst in de leukste merkjes, haartjes in de plooi en vooral geen grote bek : Opvoeding!

Wij, als ouders voeren de ratrace van het leven wat meer een stormloop als een race geworden is. Onze werkuren zijn niet meer afgestemd op de noden van onze kinderen, om van de hoge prestatiedruk op de vloer nog maar te zwijgen.

Die druk nemen we gewoon mee naar onze huishoudens. Alles moet net. Geen afwas op het aanrecht. Speelgoed uitgestald als in een vitrine en bedjes elke ochtend mooi opgemaakt.

Niets minder dan perfectie

We willen perfectie, perfecte kinderen, perfecte huizen, perfecte auto’s op onze perfecte oprit met perfecte aanplanting, perfecte relaties, perfect maaltijden, perfecte huisdieren, en bovenal : er perfect UITZIEN. Hoe dat de werkelijkheid dan is, dat hoeft de buitenwereld niet te weten.

Perfect ouderschap, wat is dat dan? De ideale opvoeding, hoe moet dat dan? Waarom doet iedereen dat zo goed en ben ik een totale opvoedkundige flop?!

Vergeet al deze vragen. Echt, laat ze los. Er zijn geen antwoorden voor. Er is geen perfecte opvoeding en al helemaal geen perfect ouderschap.

Opvoeden is kiezen & kiezen is verliezen.

Maar we willen toch iets bereiken met onze kinderen? Uiteraard. Wat ik zou willen bereiken met alles wat doe met Lott, probeer met Lott, soms in slaag met Lott en regelmatige in faal met Lott ?  Een sociaal wezen, een relatiebeest, een individu, niet op zich maar in relatie met alles om haar heen: de mensen, de natuur, de levensloop, de wereld,…

Mijn droom voor Lott is dat zij een meisje van de wereld is met een luide stem over onrecht, aandacht voor de zwaksten maar er ook in slaagt er balans in te houden om voor zichzelf op te komen wanneer dat nodig is. Ik wil dat voor haar “goed genoeg” ook echt goed genoeg is. En dat zij niet in dezelfde kolkende massa van hysterie wordt meegesleurd als onze generatie.

Ik wil SOCIAAL OPVOEDEN. Maar hoe geef je de sociale opvoeding? Ik heb het geluk dat Lott een natuurlijke aanleg heeft voor het opsporen van onrecht en de drang om zichzelf in de strijd te gooien voor een ander als dat nodig is.

Hier vind je enkele dingen die ik sinds ze een heel klein meisje was regelmatig met haar doe, en ik hoop dat al die kleine stukjes samen een geheel vormen waarin zij haar eigenheid kwijt kan.

Tip 1 : Informeren, informeren, informeren.

Er is niets dat meer evenwichtige en realistische kleine volwassentjes maakt van onze kinderen dan de juiste kennis. Een visie, een beeld van de wereld en de bevoorrechte plaats die zij erin mogen innemen. Deze gesprekken zijn niet gepland of gespeeld. Ze gaan over actualiteit, over wat er dagelijks speelt en hoe we daar op verschillende manieren tegenaan kunnen kijken. Vaak merk ik dat Lott zich aansluit bij mijn visie, ze is ook nog maar 7. Maar stilaan begint al deze kennis en informatie een geheel te vormen in haar persoonlijkheid en klinkt haar eigen stem er  steeds luider doorheen.

Tip 2 : De realiteit is niet te gruwelijk voor een kind.

Spreek altijd, maar dan ook altijd de waarheid. De realiteit zoals ze is. Wanneer je spreekt over Liefde, vreugde, feesten maar ook wanneer je spreekt over dood, over leven over oorlog, armoede, verdriet & lijden. Natuurlijk op een niveau dat begrijpelijk is voor de leeftijd van je kind.
Vermijd geen vragen, beantwoord ze!

“En mocht je denken dat sommige dingen gruwelijk zijn,… dan stel ik voor dat je eens goed gaat nadenken over sprookjes zoals Roodkapje. Dát is pas gruwelijk.”, zoals Dr. Manu Keirse onlangs in één van zijn colleges op mijn school zei.

Tip 3 : De speelgoedovervloed.

Lott heeft echt onwaarschijnlijk veel speelgoed. Veel te veel. Zoals bij waarschijnlijk heel veel kinderen zitten daar dingen bij waar ze nooit naar omkijkt.

1 á 2 keer per jaar laden wij al haar kasten uit en maken wij een selectie : “Wat gaat? Wat blijft?” Zonder rekening te houden met de kostprijs ervan zoeken we uit aan welk speelgoed ze echt nog wat heeft. Terwijl we dit doen voeren we een gesprek over kinderen met heel weinig speelgoed, of misschien geen speelgoed en de mogelijke oorzaken daarvan.

In plaats van deze dingen uit te stallen op tweedehands.be of marktplaats gaan we op zoek naar een goed doel. Daar brengen we samen al het overbodige, alle overvloed naar toe. Dat doet ze zonder tegenspartelen, met haar volle hart. En dat… dat maakt me trots.

Tip 4 : kledij voor een heel weeshuis?

Lott is enig kind maar systematisch groeit die kleding hoop aan tot een voorraad om een volledig weeshuis een hele week te kleden. Erover. Belachelijk. Maar ze zijn ook allemaal zo lief en mooi, die leuke setjes.
Elk jaar schenken we ook heel bewust onze kleding weg aan goeie doelen die de samen uitkiezen.

Dit jaar is een speciaal jaar. Lott heeft besloten dat ze haar lievelingsjurk, die in perfecte staat verkeerd en nog niet helemaal te klein is, wil schenken. Ze wil het schenken aan een meisje dat net zoals haar dit jaar haar communie doet zodat ook dat meisje zal kunnen schitteren op die dag. Dát is mijn meisje.

Tip 5 : Kom in contact met je gevoelens.

Het is oké als je Lott weent, schreeuwt, roept, angstig in een hoekje kruipt. Gevoelens zijn oké. Blije gevoelens zijn oké maar negatieve gevoelens moeten ook mee worden omarmt.

Het is niet erg als je je even down voelt. Ga samen op zoek naar de reden (als er al een is!) , ga samen in gesprek. Zoek een plaatsje voor je gevoel. Er zijn online heel wat mindfullness-tips voor kinderen om op zoek te gaan naar wat voor jouw kind past.

Leer om echt te voelen wat je voelt. Als je verdrietig bent, mag je huilen. En als je boos bent, mag je gerust een keer op de grond stampen.
Aan alle situaties zijn grenzen natuurlijk, maar daar gaat deze blog niet over.

Voelen wat je voelt, wie je bent. Je moet als ouder tijd en ruimte voorzien waarin je kind zichzelf en zijn emoties, en de uiting ervan te leren kennen.  Dat kan alleen als jij als ouder zelf ook in rechtstreeks contact staat met je binnenwereld. Zorg voor jezelf is meteen ook zorg voor je kind. Hoe kun je je anders bezig houden met de opvoeding?

Tip 6 : Leren omgaan met andersheid.

We komen dagdagelijks in contact met de verschillen tussen mensen en toch toen we ons uiterste best om allemaal zo hetzelfde mogelijk te zijn maar houden ons tegelijk vast aan het idee dat we uniek zijn.
Je voelt dat hier een gigantisch spanningsveld is.

Het komt erop aan om je kind mee te nemen naar zoveel mogelijk plaatsen waar de verschillen eens zo duidelijk worden, die verschillen uit te leggen en te benadrukken dat die verschillendheid net één van de mooiste dingen in onze wereld is.

Omdat op kinderniveau door te trekken is het dus ook helemaal niet nodig om diezelfde stoere schoenen of speciale pennenzak te hebben. Neem datgene wat jij lief hebt, kind. Kies voor wat JIJ mooi vindt. Niet wat de kudde verkiest. Als alles hetzelfde zou zijn, was dat dan niet een beetje saai?

Tip 7 : Leer praten.

moeder-dochter etentje

We praten hele dagen door. Met elkaar, tegen de hond, onder collega’s, met onszelf,… maar heb je jezelf aan het einde van de dag al eens afgevraagd welke echte zinvolle dingen je hebt gezegd? Je zal er van versteld staan hoeveel er wordt gezegd terwijl zinvolle dingen worden verzwegen.

Leer je kind om te luisteren naar wat een ander zegt, en daarna pas na te denken over een antwoord. Ga samen in gesprek over banale dingen maar ga ook serieuze gesprekken niet uit de weg.

Ik kruip ‘s avonds regelmatig nog even naast Lott in bed. Dan doen wij een babbeltje. Over zinvolle dingen. Over wat ons bezighoudt. Daar geniet zij enorm van. En ik ook.

Leer dat communiceren een manier is waarop we samen kunnen zijn. Maar echt samen ‘zijn’.

Tip 8 : Ga conflicten niet uit de weg

Leg altijd, maar dan ook echt altijd uit waarom je boos bent. En of je wel echt boos bent. Misschien komt een conflict met je kind wel uit ongerustheid of oververmoeidheid van jouw kant.

Onlangs deed ik een uitbarsting naar Lott toe, absoluut onterecht. Zo zie je maar, perfect ouderschap, het bestaat niet.

Achteraf hebben we hierover een gesprek gehad, heb ik haar uitgelegd dat mama heel erg moe was, dat het voor mij echt even niet meer ging. Ik vertelde haar dat het echt heel verkeerd was van mij omdat op haar af te reageren. Na school peilde ik nog even naar haar gevoelens, of ze er nog mee zat waarop ze me antwoordde :

“Mama, dat is toch allemaal al lang vergeven en vergeten. Je hoeft je er geen zorgen meer over te maken.”

Geef als ouder je eigen fouten toe, ook aan je kinderen. Oók dat hoort bij opvoeding. Dat is de enige manier waarop zij kunnen leren dat fouten maken menselijk is, conflict onvermijdbaar en niet perse negatief. Daarnaast leren ze door verantwoording te geven aan hun daden je op een stabiele manier tegenover anderen kan staan. Ook wanneer je even alles behalve stabiel bent.

Tip 9 : Leef niet voor de consumptiemaatschappij.

De manier waarop onze kinderen gelokt worden met hun helden op ongezonde voedingswaren is een totaal andere discussie. Daar ga ik het voor nu even bij laten.

Wanneer wij naar de winkel gaan kopen wij heus ook wel eens wat lekkers (soms te veel ook…), maar in onze ijskast zal je nooit gesponsorde verpakkingen vinden waar tekenfilm figuren op staan van welke soort dan ook.  Vaak zitten deze boordevol ongezonde ingrediënten en sponsoren ze een massaconsumptiemaatschappij die niet in mijn sociaal opvoedingsplaatje past.

Lott kent deze producten, weet dat ze bestaan. Toch zal zij er nooit om vragen. Niet omdat ze weet dat het antwoord “nee” zal zijn maar omdat op haar amper 7-jarige leeftijd verdomd goed beseft dat studio 100- water echt niet lekkerder smaakt dan dat zonder merk.

Tip 10 : Verwondering.

Wat ons als kille volwassenen onderscheidt van de mooie zorgeloze kinderen is het verlies van verwondering. Laat je verleiden tot dingen die je mooi vindt, die je zintuigen prikkelen. Is dat nu een dag aan het strand, een wandeling, een theaterstuk, lekker eten… stimuleer je verwondering!

En vooral stimuleer de verwondering van je kind! Ga op vieze-beestjestocht, ontdek wat er onder die rots leeft, bouw een bruggetje, en vooral SPEEL!

Als we een einde willen maken aan de koudheid die vandaag heerst in de wereld, zijn wij de generatie die kan zorgen voor de ommekeer. Hoe wij zelf in het leven staan, hoe we onze kinderen in de wereld plaatsen met alle ruimte voor zichzelf te blijven.

Mijn opvoeding, mijn visie.

Dit zijn allemaal maar tips van mij en de manier waarop ik het aanpak. Dit lijkt voor Lott heel goed te werken wat betreft haar ontwikkeling en sociale en relationele vaardigheden.

Mijn visie over opvoeding is doorheen de jaren sterk veranderd. Zeker nu ik gezinswetenschappen studeer aan de Odisee Hogeschool in Schaarbeek krijgt mijn eigen visie kleur en vind ik zelf standvastigheid in mijn moederschap.

Deze blog is dan ook niets meer dan een pleidooi voor een eigen uitgevonden opvoedingsstijl : de sociale opvoeding.

Volgens mij de weg naar een betere toekomst voor onze kinderen, kleinkinderen en allen rondom hen.

Ben jij bewust bezig met je opvoedingsstijl? Of laat je alles zijn gangetje gaan zoals het loopt?